Wanneer je begint met mountainbiken kan het schakelen best even lastig zijn. Veel mountainbikes hebben zowel aan de achterkant als aan de voorkant verschillende tandwielen die bestuurd worden op het stuur. Het efficiënt omgaan met al de verschillende tandwielen en combinaties is moeilijk wanneer je net begint. Daarom geef ik in dit artikel verschillende tips voor het schakelen tijdens het mountainbiken.
Hoe werkt het schakel sysyeem?
Ten eerste is het verstandig om te weten hoe het schakelsysteem op een mountainbike eigenlijk werkt. Veruit de meeste mountainbikes zullen voorzien zijn van zowel voor- en achtertandwielen. Afhankelijk van het systeem dat op jouw mountainbike zit er verschil in de hoeveelheid tandwielen. Tegenwoordig heb je tot wel 12 verschillende tandwielen aan de achterkant en vaak 3 tandwielen aan de voorkant.
Dit betekent 12×3= 36 verschillende mogelijkheden. Echter kan je ook twee of een tandwielen aan de voorkant van je mountainbike hebben. Veel professionals hebben de voorkeur om een tandwiel aan de voorkant te hebben, omdat dit het systeem minder complex en betrouwbaarder maakt. In dit artikel vertel ik je alles over versnellingen.
De tandwielen worden bestuurd door middel van ‘shifters’ die aan het stuur vastzitten. De shifters kunnen verbonden worden aan de derailleurs (hetgeen dat zorgt dat je van tandwiel verwisseld) op een aantal verschillende manieren. De eerste manier is via een traditionele kabel en de tweede manier is door middel van bluetooth waardoor je geen gedoe hebt van kabels.
De werking van de shifters
De werking van de shifters is op elke fiets weer net iets anders, maar er zijn een aantal kenmerken die altijd hetzelfde zijn. Zo wordt de rechter shifter gebruikt voor de achterste tandwielen en de linker shifter wordt gebruikt voor de voorste tandwielen. Shifters bevatten altijd twee hendeltjes. Een op mee op te schakelen en een om naar beneden mee te schakelen.
Om te weten hoe het precies zit met schakelen op de mountainbike die je wil aanschaffen is het verstandig om raad te plegen aan de verkopende persoon, zodat je goede controle hebt over de versnellingen.
Wanneer moet je schakelen?
Tijdens het rijden zit je al snel met het dilemma: moet ik nu schakelen of in dezelfde versnelling blijven? Het antwoordt hierop is niet altijd even makkelijk.
Schakelen voor beginners
Als beginner is het moeilijker om in de juiste versnelling te komen of te anticiperen naar welke versnelling je moet gaan. Dit komt groot en deels doordat je als rijder nog niet genoeg ervaring hebt op het parcours dat je weet in welke versnelling je moet zitten.
Ten eerste is het belangrijk dat je weet hoe je op de juiste manier kan schakelen. Wanneer je van versnelling wil veranderen is het noodzakelijk dat je met lichte kracht blijft doortrappen terwijl je veranderd van versnelling. Het is niet de bedoeling dat je achteruit gaat trappen om stopt met trappen. Hierdoor vergroot je het risico dat de ketting van de tandwielen afgaat.
Wanneer je bergopwaarts gaat en je steeds langzamer begint te trappen is het belangrijk dat je in een lichtere versnelling gaat. In een lagere versnelling ga je in een lager tempo, maar je kan voor een langere periode blijven fietsen op een efficiënt tempo. Het is beter om je energie over een langere periode uit te spreiden, dan om al je energie in een korte periode te verspillen.
Echter wanneer bergafwaarts rijdt, is het juist verstandig om in een hogere versnelling te gaan zodat je op een normaal tempo kan blijven trappen. Je fiets gaat namelijk sneller en je moet daarom ook erg snel gaan trappen om extra snelheid te maken.
Schakelen voor gevorderden
Het schakelen voor gevorderde gaat niet zozeer over het schakelen zelf. Je hebt ondertussen al aardig wat ervaring met verschillende parcours en de fiets zelf. Echter om de efficiëntie van het schakelen naar een nieuw niveau te brengen is het belangrijk om het volgende te doen:
Je moet gaan anticiperen op de omgeving. In plaats van je bezig te houden met waar je nu bent en of je nu in de juiste versnelling zit. Moet je juist gaan kijken in welke versnelling je zo meteen moet zijn en je daarom voorbereiden. Dit zorgt ervoor dat je altijd direct in de juiste versnelling zit en de meeste snelheid kan houden.
Anticipeer op de omgeving
De beste manier om op de meest efficiënte manier te schakelen op je mountainbike is door rekening te houden met je omgeving. Wanneer je over het parcours aan het rijden bent zie je al van tevoren een bocht aankomen. In de bocht verlies je snelheid waardoor je in een lagere versnelling na de bocht moet fietsen. Het is daarom efficiënt om vlak voor de bocht al te schakelen naar de juiste versnelling zodat je niet meer hoeft te schakelen na de bocht.
Wat moet je doen wanneer je ketting eraf valt?
Het kan natuurlijk gebeuren dat je ketting tijdens het rijden van de tandwielen af valt. Dit is geen probleem wanneer je een amateur bent en rijdt voor je plezier, maar voor professionals kan dit tijdens een race wel voor grote problemen zorgen. Echter wat moet je doen nadat je ketting eraf valt zodat hij er weer op komt?
Het erop zetten van je ketting is heel eenvoudig en gaat als volgt:
- Pak de ketting en zorg dat de ketting op een van de achterste tandwielen ligt.
- Leg nu de ketting ook op de bovenkant van het voorste tandwiel.
- Draai nu rustig het voorste tandwiel naar voren, zodat de ketting zichzelf als het ware op het tandwiel draait.
Zo simpel is het. Zodra je dit eenmaal een aantal keer hebt gedaan is het zo gepiept en kost het niet meer dat een minuutje. Door een goede achterderailleur aan te schaffen verminder je de kans dat de ketting van de tandwielen afvalt, doordat de ketting beter op spanning blijft.
Daarnaast is het ook belangrijk om je derailleur goed afgesteld te hebben zodat je ketting er minder snel af valt. Over tijd kan dit namelijk van toepassing zijn door bijvoorbeeld slijtage of een harde impact. In dit artikel leg ik je precies uit hoe je jouw derailleur kan afstellen.
Draaischakelaar voor kinder mountainbikes
Waarschijnlijk heb je dit vroeger ook gehad als kind of heb je het ook op je stadsfiets, namelijk een draaischakelaar. Vaak wordt een draaischakelaar uitgerust op kinder mountainbikes in plaats van shifters, omdat deze minder complex zijn. Draaischakelaars zijn heel makkelijk te gebruiken voor kinderen, omdat je zowel omhoog als omlaag kan schakelen met een simpele draaibeweging.
De reden dat draaischakelaars alleen worden gebruik op kinder mountainbikes en niet op normale mountainbikes is, omdat je minder controle hebt. Met een draaischakelaar ben je minder precies en kan je op ruig terrein al snel in een de hoge op lage versnelling draaien. Ook moet je, je hand draaien om te schakelen wat de controle van het stuur verminderd. In tegenstelling tot shifters waar je een enkele vinger gebruikt en de andere vingers kan blijven gebruiken om het stuur goed vast te houden.
