Het balhoofd is een belangrijk onderdeel van je fiets. Het is namelijk de verbinding tussen je voorvork en het stuur. Alleen komt het vaak voor dat na verloop van tijd hier speling ontstaat. Het is belangrijk om zo snel mogelijk de speling van je balhoofd te verhelpen. Dit kan namelijk zorgen schade. In dit artikel vertel ik je precies hoe jij de balhoofd van je fiets kan afstellen.
Wat is een balhoofd?
Een balhoofd is de verbinding tussen de voorvork en het stuur. Het balhoofd zit bovenop de balhoofdbuis en is op alle soorten fietsen te vinden. In het balhoofd zitten lagers die ervoor zorgen dat je gemakkelijk kan sturen. Wanneer het balhoofd niet goed vast zit ontstaat er speling.
Wanneer moet je het balhoofd afstellen?
Er zijn verschillende redenen waarom jij je balhoofd moet afstellen. Het opnieuw moeten afstellen van het balhoofd komt het vaakst voor bij racefietsen en mountainbikes. Dit komt doordat deze type fietsen de meeste klappen moeten opvangen. De trillingen zorgen ervoor dat je balhoofd na een tijd steeds losser komt.
Ook kan er speling in het balhoofd ontstaan doordat je het stuur regelmatig moet rechtzetten. Speling in het balhoofd kan op den duur zorgen voor schade in de lagers. Check daarom regelmatig of het balhoofd nog goed is afgesteld.
Is speling in je balhoofd gevaarlijk?
Speling in het balhoofd is in de meeste gevallen niet gevaarlijk. Toch is het belangrijk om de speling in het balhoofd zo snel mogelijk te verhelpen. De speling zal namelijk steeds erger worden totdat het wel gevaarlijk wordt. Daarnaast breng je schade toe aan de lagers van het balhoofd, waardoor je deze moet vervangen.
Balhoofd afstellen
Het afstellen van het balhoofd is geen lastige taak, er vereist niet veel tijd. Het is daarentegen wel belangrijk dat je de juiste stappen volgt in de goede volgorde. Daarom heb ik de stappen voor je op een rij gezet.
Wat heb je nodig?
- Inbussleutels
- Momentsleutel
- Eventueel spacers
- Smeermiddel
Stappenplan
- Controleer de speling en de lagers
- Draai het balhoofd los
- Zet het stuur recht
- Stel het balhoofd af
- Vastzetten van de stuurpen
1. Controleer de speling en de lagers
Om de speling te controleren pak je met een hand het balhoofd vast en knijp je met de andere hand de voorrem in. Beweeg nu het stuur naar links en rechts. Wanneer de stuurbuis en het frame los van elkaar kunnen bewegen weet je dat er speling op het balhoofd zit.
Naast dat er speling op het balhoofd zit kan de oorzaak ook versleten lagers zijn. Dit is te herkennen aan een korrelig gevoel. In dit geval moeten de lagers vervangen worden.
2. Draai het balhoofd los
Draai nu het balhoofd los. Dit doe je door gebruik te maken van een inbus sleutel en de bovenste bout op het balhoofd aan te draaien. Dit wordt ook wel de ’topcap’ genoemd. In sommige gevallen zit er op de topcap nog een kapje.
Naast het losdraaien van het balhoofd moet je ook de twee bouten losdraaien die de stuurpen vastmaakt aan de voorvorkbuis. Deze bouten hoeven alleen los en er niet helemaal uit.
3. Balhoofd smeren
Nu je het balhoofd toch los hebt kan je meteen controleren of de lagers van het balhoofd nog goed gesmeerd zijn. Dit is belangrijk om ervoor de zorgen dat je gemakkelijk kan sturen en er geen slijtage optreedt. Bij het opnieuw smeren is het verstandig om het oude vet eerst te verwijderen en vervolgens het nieuwe vet goed op alle delen in te smeren.
4. Zet het stuur recht
Vervolgens moet je het stuur rechtzetten. Dit doe je door het stuur en voorwiel in een rechte lijn te laten lopen met het frame van de fiets.
5. Stel het balhoofd af
Nu kan je met de inbussleuten de bout op de topcap weer vastdraaien. Dit doe je op dezelfde manier als bij stap 1 door met een hand het balhoofd vast te pakken en met de andere hand de voorrem in de knijpen.
Het is daarnaast wel heel belangrijk dat je het balhoofd niet te strak vastzet. Een te strak balhoofd zorgt er namelijk voor dat het stuur blijft hangen. Een goede indicatie hiervoor is door het wiel op te tillen en het stuur naar elke kant te laten vallen.
6. Vastzetten van de stuurpen
Ook moet je de bouten waarmee je stuurpen aan de voorvork zit weer aandraaien. Hierbij is het ook belangrijk dat je de bouten niet te straks aandraait om mogelijke schade te voorkomen.
Hoe vaak moet je balhoofdlagers vervangen?
Over het algemeen is er geen vaste richtlijn voor het vervangen van de balhoofdlagers. Met goed onderhoud kunnen de balhoofdlagers voor de gehele levensduur van de fiets meegaan. Natuurlijk hangt dit ook erg af van da manier waarop je de fiets gebruikt. Een downhill mountainbiker zal eerder zijn balhoofdlagers moeten vervangen dan een hobbyfietser.
Om de levensduur van de balhoofdlagers zo lang mogelijk te houden is het belangrijk dat de lagers goed zijn ingevet en krachten van buitenaf worden tegengehouden. Dit doe je door speling in het balhoofd te voorkomen.
Spacers op balhoofd
Er zijn verschillende factoren die een rol spelen bij de hoogte van je stuur op de fiets. Zo heb je de vorm van het stuur, de stuurpen en de hoogte van het balhoofd. In sommige gevallen kan het zijn dat je stuur te laag staat. Hierdoor zit je te ver voorover wat oncomfortabel kan zijn. In dit artikel vertel ik alles wat je moet weten over stuurpennen.
Dit kan je oplossen door een geheel nieuw stuur aan te schaffen, alleen dit is best prijzig. Een andere manier is door het balhoofd te verhogen. Dit doe je door spacers toe te voegen tussen het balhoofd en het frame van je fiets.
